Szaman Galicyjski i sprawa burosuczności

Życie blogowicza zakreśla czasem koło. W zeszłym roku, z powodu Doktor Janosikowej, rozpisaliśmy się na dwa głosy - Abnegat i ja. I chyba znowu będzie podobnie, choć tym razem sadzę, że nie będziemy sobie przeciwni.


Choćby dlatego, że my oba są "z ty samy bandy". Pozwólcie jednak, że trochę temat Abnegatowy uporządkuję i ułożę w stosownej gradacji. Nie robię odnośników do poszczególnych odpowiedzi i komentarzy, kto chce, ten znajdzie.

Po pierwsze, i moim zdaniem najważniejsze: lekarze są ludźmi i wywodzą się z tego samego społeczeństwa, co i reszta obywateli. Jest wsród nich może trochę wiecej pozytywnie nawiedzonych, ale tylko trochę. Nie spadliśmy z nieba i nie jesteśmy wybrańcami bogów. Na nas tak samo działają reklamy pięknych samochodów, domów i wczasów nad ciepłym oceanem, ze wskazaniem na indyjski. Jeśli ktoś dziwi się, że ostatni rocznik Collegium Medicum rozmawia o kasie (a nawet KASIE) to proszę o szczerą odpowiedź na pytanie: o czym rozmawiają studenci ostatniego rocznika prawa, marketingu i zarządzania, architektury, ekonomii i tak dalej? Wyłącznie o prawie materialnym rzymskim, wyższości kolumny doryckiej nad jońską i notowaniach WIG? No, litości!

Większość ludzi pracuje, bo chce w ten sposób zarabiać pieniądze i za owe żyć na jak najwyższym możliwym do osiągnięcia standardzie. Dobrze jest, kiedy robi się to co się lubi, a ktoś za to płaci - patrz: pozytywnie nawiedzeni. Są jednak także tacy, którzy traktują medycynę jak zawód, rzemiosło, którego trzeba się wyuczyć, potem praktykować i na tym zarabiać. I co w tym złego? Jeżeli utrzymuje się standardy - nic. Praktykujący rzemiosło lekarskie potrafią być wysoce profesjonalni, a przy tym mili i uprzejmi. Tak, jak potrafi być profesjonalną i miłą urzedniczka w ZUS-ie, której marzeniem było zostać divą operową. To zależy od kultury, wychowania, stosunku do otoczenia i tp. I podobnie: jak chamem może - choć oczywiście nie powinien - być policjant, konduktor czy kelner, tak może być nim i lekarz. Dyplom Collegium Medicum nie wystarczy, to wynosi się z domu.

Kiedyś, dawno, dawno temu, bo jakieś sto lat, ilość studentów medycyny przypadających na mistrza czyli dzisiejszego "nauczyciela akademickiego" była 200 (słownie: dwieście!) razy mniejsza. Nauczanie odbywało się także w mniejszych grupach, profesorowie znali swoich studentów dużo lepiej, bo osobiście. Mogli, mniej lub bardziej stanowczo, zasugerować zmianę zainteresowań i pozbyć się tych, którzy nie rokowali bycia nie tylko dobrym rzemieślnikiem, ale i dobrym opiekunem chorych. A dziś? Większość egzaminów to testy, które badają tylko i wyłącznie znajomość podręczników, bo nawet nie poprawność myślenia. Każdy prostak ze słomą w butach, byle miał dobrą pamięć, może skończyć medycynę. A brak mistrza i nauczyciela będzie mu towarzyszył także w czasie robienia specjalizacji i dalej, w życiu zawodowym. Systemowi zależy jednak tylko na ilości, jakość schodzi na drugie, albo i dalsze, miejsce. Czytaliście kiedyś: "po wejściu do UE w Polsce ubyło tylu a tylu lekarzy"? Na pewno. A zdarzyło się wam przeczytać: "jakość pracy polskich lekarzy wzrosła o 3 punkty procentowe w stosunku do roku ubiegłego"? Raczej nie. Bo jakość zależy także od wyposażenia, a za to odpowiada System. Po co się więc podkładać...

Abnegatowi chodziło też o to, że każdy, i ten prostak i ów pozytywnie nawiedzony, ma wielką szansę na przekształcenie się w "burą sukę" jeśli pracuje w polskim Systemie ochrony zdrowia. Z pewnością zdarzyło się wam znaleźć w prasie lub internecie doniesienia o tym, jak to polski lekarz pracował na pięciu czy sześciu etatach. Średnio podobno jest to 2,7, nie wiem, nie dotarłem do wiarygodnych statystyk. Czy naprawdę wierzycie w to, że aż tak kochamy naszą pracę, że spędzamy 120 godzin tygodniowo poza domem oddając się ulubionemu zajęciu? A może wiemy, że umrzemy 11 lat wcześniej, więc chcemy wykorzystać po stachanowsku pozostały nam czas? No, litości!

Powiem prawdę. Wiem, że zdradzam tajemnicę lekarską, ale co mi tam. Ten raz mogę. Otóż w większości robimy to dla pieniędzy. Tak, dla kasy. System płaci tak mało, że szukamy dodatkowego zarobku. Owszem, powoduje to, że w trzecim miejscu pracy i w trzydziestej godzinie mamy wszystkiego dość i wkurza nas wszystko, albo prawie wszystko, i że odbija się to na bogu ducha winnych pacjentach. Rozumiem też waszą słuszną propozycję: jak wam tak ciężko, to dajcie sobie spokój i wróćcie do domu. Powiedzcie to też setkom, jeśli nie tysiącom, kierowców zawodowych, którzy fałszują zapisy tachografów, żeby zdążyć na czas, nie stracić pracy i zarobków. Na tym jednak polega wewnętrzna inteligencja Systemu. Gdyby bowiem w pierwszym miejscu pracy zapłacono nam tyle, że było by dość, to pomyślcie - ile poradni, przychodni i tp. zamknęłoby z dnia na dzień swoje podwoje, bo nie było by komu pracować*)? A gdyby jeszcze wprowadzić w całej rozciągłości EWTD**) to pewnie i część oddziałów szpitalnych trzeba by pozamykać. W pogotowiu zostałby się samojeden Abnegat, bo w razie kontroli przywdziałby baranicę i robił jako to jagnię niewinne***).

Kolejną cechą Systemu jest podzielenie wszystkiego na tak małe kawałeczki, że całości prawie nikt nie ogarnia. We współczesnej medycynie mało kto jest leczony przez pojedynczego człowieka. Przewijamy się przez szereg gabinetów specjalistycznych, stanowiących dla nas jakiś tam wycinek diagnostyki i leczenia, z kolei stanowiąc dla każdego z owych gabinetów wycinek pacjentów na dany dzień. Kiedy Najmilsza po urazie nogi trafiła do szpitala, pierwszej pomocy udzielił jej doktor X w Poznaniu, na operację kierował ją doktor S., przyjmował doktor W., operował doktor F., a potem nadzorował doktor K. Plus z tuzin innych osób od doktorów dyżurnych przez pielęgniarki po salowe. A rtg, usg, analityka, kuchnia, pralnia? Kiedy jest się cząstką Systemu, łatwiej o bycie chamskim czy nawet tylko nieuprzejmym. Anonimowość w tłumie. Niestety, to potem zostaje.

System. Nie demonizuję go, ani nie próbuję upiększyć. Przerażająca jest dla mnie natomiast nieznajomość przez ludzi, którzy ten System finansują, czyli tę część społeczeństwa, której nie udało się od płacenia wykręcić, jak ten System działa. Większość wiedzy na ten temat ludzie posiadają chyba z TV, która, jak wiadomo od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku - kłamie. W każdy weekend, który spędzałem w pogotowiu, miałem pacjentów, którzy przychodzili do ambulatorium, "bo tu nie ma kolejki", po recepty bez podstawowych, wymaganych prawem, dokumentów. I mieli pretensje, że chcianej recepty nie dostaną. "Bo, co to, panie, za przepisy!?, Kto to wymyślił?! Co za bzdury!" Z tym, że mnie wiąże umowa z NFZ, czy tego chcę czy nie, i nie mam ochoty dopłacać do czyjegoś leczenia. Co w tym niezrozumiałego? Mogę to powiedzieć mile i zrozumiale z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, że nie zostanę zrozumiany albo sucho rzucić "nie" i być uznanym za chama.

Wiem, że wypisanie recepty nie jest trudne - ot, wziąć kawałek zadrukowanego papieru, napisać w stosownych rubryczkach co trzeba i już. Przecież robią to czasem pielęgniarki. Acha, jeszcze jedno. Pieczątka. Bez niej recepta jest nieważna. Tu mały szkopuł... Żeby ją mieć i móc używać trzeba spędzić sześć lat na studiach i jednak trochę się uczyć. I być gotowym na wzięcie odpowiedzialności za to, co się napisało. A żeby pacjent w aptece nie zapłacił sześćset złotych tylko sześć trzeba podpisać umowę z NFZ. Proste, prawda?

Już słyszę: a co mnie to obchodzi! Ja płacę składki i mnie się należy miła i fachowa pomoc lekarska. Obukończynowo podpisuję się pod tym.

Ale System czuwa. Od ponad dwudziestu lat żaden rząd, sejm, senat, prezydenci wszystkich Polaków i prezydenci co poniektórych Polaków oraz każdej maści ministrowie zdrowia i wszelkiej pomyślności nie potrafią powiedzieć co tak na prawdę się należy i komu. Każdemu przeszczep serca? W 2009 roku przeszczepiono w Polsce 64 serca. Oczekuje prawie 200 osób. Każdemu leki? Problem poruszony przy okazji Doktor Janosikowej, nie będę do niego wracał. Jeżeli lekarz mówi "nie da się, nie można, nie mogę" to nie zawsze oznacza, że czeka na kopertę. Czasem naprawdę nie da się, nie może lub nie można.

Proszę też, pamiętajcie o pewnej zależności - jeśli złamiecie nogę, to złamanie w 100% dotyczy waszej osoby, dla lekarza zaś możecie być 17 przypadkiem w tym tygodniu i to, w porównaniu do innych, wcale nie takim tragicznym.

Pamiętam dyżur w moim szpitalu, co prawda lata całe temu, kiedy jeszcze pielęgniarki na nocnych dyżurach na chirurgii sypały opaski gipsowe, bo gotowe były za drogie. Kiedy przywieziono "spadnięte z wozu" złamanie podudzia dyżurny chirurg nie krył swego niezadowolenia. Spytałem go, o co się rzuca, przecież pacjent niewinien tego, że ma złamaną nogę. Odpowiedział: "nie o niego mi chodzi, tylko nie mam wolnego łóżka, nie mam opasek gipsowych i muszę odwołać pielęgniarkę do sypania, a są dwie na czterdziestu chorych." Oczywiście, nie jest to wina pacjenta, ale to on właśnie odczuł niechęć chirurga. Ile razy lekarz odczuwa złość pacjenta? Jeżeli pociąg się spóźnia mamy pretensje do zawiadowcy. A cóż on winien? Nic, poza tym, że jest w pobliżu. Czemu lekarze wysłuchiwać muszą po kilka(-naście, -dziesiąt) razy dziennie, że komuś coś się nie podoba w Systemie. I nie dziwcie się, że czasem mamy dość.

Nie bronię lekarzy. Wiem, także z własnego doświadczenia, że są wśród nich ludzie skorumpowani, łaknący tylko łatwego zarobku (choc wierzcie mi, taki łatwy to on nie jest), zachowujący się po chamsku, nie szanujący pacjentów i ich rodzin. Ale jest ich mniejszość.

Człowiek nie wie, co ma życie dla niego za zakrętem. Niekiedy także Szaman nie wie. Zwłaszcza, kiedy widzi jakie przemiany dokonują się w człowiekach, w tym w Abnegatach. W zeszłym roku Abi podrwiwał sobie z moich wynurzeń o konieczności wywierania nacisku na wybranych posłów i senatorów, o patrzeniu im na rece i temu podobnych demokratycznych działaniach społecznościowych. A tu proszę, w ostatnim swoim poscie (29 stycznia 2010) namawia do "ciśnięcia". Aż się boję co bedzie dalej...

________________
*) co nie jest równoznaczne z twierdzeniem, że ta straszliwa myśl powstrzymała by większość z lekarzy od zaprzestania pracy w takiej poradni
**) Europejska Dyrektywa Czasu Pracy
***) troche wyrośnięte może, ale ciche i łagodnego serca